Na początek krótkie wyjaśnienie. Myślę, że przydatne. Pierwszy „dziecięcy ogródek” Fröbla podłożył podwaliny pod dzisiejsze przedszkola. Nazwa ta weszła na stałe do języka niemieckiego (Kindergarten) i w takiej formie występuje również w języku angielskim. Friedrich Fröbel tłumaczył ją swoim poglądem, że dzieci są jak rośliny, które dla prawidłowego rozwoju potrzebują odpowiednich warunków. Uważał również, że OGRÓD jest jednym z nieodłącznych elementów wychowania przedszkolnego. Dzieci powinny poznawać świat przyrody, mieć kontakt z naturalnymi elementami, uprawiać rośliny.
Friedrich Fröbel uważał zabawę za podstawową formę aktywności. Stworzył szereg zabawek percepcyjno-manipulacyjnych zwanych DARAMI, które miały pomóc dzieciom zrozumieć FORMY ŻYCIA (odnosić się do istniejących przedmiotów, elementów otoczenia), WIEDZY (służyć do nauki matematyki, języka) oraz PIĘKNA (poprzez wykorzystanie ich do układania mozaik i innych zabaw twórczych). Program przedszkolny, według Fröbla, powinien być bogaty w śpiew, wiersze i opowiadania.
Przedszkole Ene-Due-Rabe
Projektowany ogród należy do przedszkola, które jako pierwsze na Podkarpaciu realizuje program pedagogiki Fröbla. Naturalnie więc tematem przewodnim placu zabaw są elementy wymienione powyżej — ogród, dary i formy (życia, wiedzy i piękna). Nawiązania mają zarówno charakter dosłowny (ogród warzywny, układ labiryntu inspirowany ćwiczeniami dla dzieci, przestrzeń do opowiadania bajek), jak i metaforyczny (ogród jako miniatura świata przyrody, „kuchnia błotna” jako miejsce poznawania życia czy łąka kwietna jako kwintesencja piękna).
Ogród
Ogrody przy ogródkach dziecięcych Fröbla miały zarówno charakter użytkowy – służyły do uprawy warzyw i owoców, edukacyjny – miały przybliżać dzieciom świat przyrody, jak i stanowić źródło przeżyć estetycznych. W ogrodzie przedszkolnym nie może więc zabraknąć rabat do uprawy ziół i warzyw, a także krzewów owocowych. Z oczywistych powodów przestrzeń przeznaczona pod uprawę jest mocno ograniczona, stąd też okrojony program upraw (Fröbel uprawiał z dziećmi ziemniaki!).
Na placu zabaw, poza ogrodem użytkowym, znajduje się bardzo wiele elementów naturalnych – piasek, kwiaty łąkowe, wiklina, domek z owadami zapylającymi, „dary natury”, czyli szyszki, kasztany, patyki, żołędzie, liście itp., kłody i głazy. Ponadto zaproponowaliśmy liczne elementy, które zachęcają do „naturalnych” zabaw – „kuchnia błotna”, labirynt, domki do zabaw w role, drewniany podest pod drzewami.
Dary
Zabawki stworzone przez Fröbla stanowią podstawę pracy przedszkola i stały się główną inspiracją przy tworzeniu projektu. Wszystkie elementy ogrodu zostały naniesione na modułową siatkę, podobnie jak mozaiki układane z drewnianych patyczków i półkoli układane są na specjalnej tacce z wzorem siatki. Poza zestawami klocków i piłeczkami Friedrich Fröbel wprowadził również ćwiczenia oparte na tradycyjnych rzemiosłach. Znalazły one swoje odzwierciedlenie w ogrodzie. W jednym z darów znalazła się tablica z dziurkami, która służy do wbijania kołeczków lub przeplatania. Podobna, ale powiększona tablica, może znaleźć się w ogrodzie i służyć do „haftowania” kolorowym sznurkiem. Papierowe paski „tkane” w fantazyjne wzory mogą stać się inspiracją do stworzenia wzorów na ogrodzeniu. „Rysunki dla dzieci”, czyli zabawa liniami i kolorami, zostały przedstawione w postaci ścianek, kłód i pojemników, które tworzą labirynt.
Formy
Ogród jest podzielony na dwie części, choć nie jest to podział wyraźny i jednoznaczny. Główną oś stanowi drewniany podest. Po jego lewej stronie umieszczone są elementy odnoszące się do codziennych czynności, takich jak robienie zakupów (ścianki do zabawy w sklep), zdobywanie pożywienia (warzywnik) i gotowanie („kuchnia błotna”), opieka nad zwierzętami (domek dla owadów), spotkania z przyjaciółmi (drewniany podest). Po prawej stronie od podestu możemy znaleźć odniesienia do różnych dziedzin nauki – budowle z piasku ćwiczą umiejętności konstrukcyjne, zabawa na huśtawce może przybliżyć prawidła fizyki, kwiaty na łące i skrzynie z darami natury to okazja do nauki przyrody, wzór labiryntu to odniesienie do matematyki. Na terenie całego ogrodu znajdują się też elementy pobudzające zmysł estetyczny, takie jak piękne kwiaty, wzory na tipi. Na terenie ogrodu można też prowadzić warsztaty plastyczne, ścianki labiryntu mogą być wykorzystywane do działań twórczych.
kategoria: ogród przedszkolny
numer: P.16.094
klient: Przedszkole Ene-Due-Rabe
miejsce: Stalowa Wola
czas: 2016
faza: projekt koncepcyjny
współpraca: Joanna Zając
zobacz również: Tuptusiowy ogród w Wieliczce
