Las słupków. Jak zwiększyć funkcjonalność swojego ogrodu zabaw?

W Twoim ogrodzie nic się nie mieści, a masz tyle pomysłów? Chcesz urozmaicić dzieciom kawałek
trawnika? Z pomocą przychodzą… rescue boty. Nie, żartuję — słupki wielofunkcyjne.

Słupki jakie…?

Przygotowując się do tego artykułu w ogóle nie pomyśleliśmy o tym, żeby wytłumaczyć frazę „słupki
wielofunkcyjne”. Wykorzystujemy je w większości projektów. Dopiero teraz tknęło nas, że może
jednak warto zacząć od wyjaśnienia co mamy na myśli. Słupki wielofunkcyjne to słupki (drewniane,
metalowe, wysokie, niskie, grube, cienkie), które mogą być wykorzystywane na wiele różnych
sposobów. Przykłady? Proszę bardzo – co można zrobić na słupkach lub pomiędzy nimi:

• hamak
• ścianki interaktywne
• minipark linowy
• siatki do wspinania
• siatka do gry w siatkówkę/ badmintona
• wieszak na wiaderka
• totem
• stacja pogodowa
• girlanda
• zadaszenie
• wiatraczek
• oświetlenie
• domek „na drzewie”
• dźwig do piasku
• suwnica do piasku
• slack line
• flaga
• teatrzyk
• labirynt ze sznurków i tkanin
• zabawki dźwiękowe
• tuba do rozmów na odległość
• głośnik
• luneta
• statyw
• drogowskaz
• malowanie lub prezentacja prac

To tak na szybko. Myślę, że tych pomysłów byłoby jeszcze trochę, jakby się tak dłużej zastanowić. Nie
musi to być od razu cały las. Czasami wystarczą dwa lub trzy słupki.

Dlaczego warto?

Najlepsze w słupkach wielofunkcyjnych jest to, że są… wielofunkcyjne. To znaczy, że raz możemy je
wykorzystać do stworzenia miniparku linowego, a innym razem do zrobienia labiryntu z tkanin, a w
jeszcze inny dzień wysyłamy dzieci do babci i rozwieszamy sobie między słupkami hamak. Kilka
powodów, dla których warto rozważyć montaż słupków wielofunkcyjnych w ogrodzie:

• Jeśli masz mały ogród, a mnóstwo pomysłów na jego wykorzystanie niektóre z nich muszą poczekać
  w kolejce. Mając słupki wielofunkcyjne możesz zmieniać swoją przestrzeń bardzo łatwo.
• Jeden kawałek trawnika może służyć zarówno do zabaw ruchowych (minipark linowy, slack line,
  siatkówka), konstrukcyjnych (budowanie bazy), artystycznych (teatr, malowanie) i wielu innych.
• W ogrodzie bawi się więcej niż jedno dziecko i mają odmienne zainteresowania? Przestrzeń między
  słupkami możesz aranżować na wiele różnych sposobów w zależności od potrzeb dzieci, ich wieku,
  ale też pór roku czy aktualnej pogody.
• Słupki mogą stanowić podstawę do wielu urządzeń, takich jak huśtawka czy domek „na drzewie”.
  Najlepsze jest to, że dziś możesz zamontować dzieciom huśtawkę, a gdy z niej wyrosną demontujesz
  ją, a słupki zostawiasz i wykorzystujesz w inny sposób.
• Dzieci mogą mieć większy wpływ na przestrzeń do zabawy. Montujesz im słupki z systemem
  haczyków i dajesz do dyspozycji liny, sznurki i inne elementy, które dzieci mogą dowolnie
  przewieszać, zaczepiać, przeplatać według własnego uznania.

Z czego zbudować las słupków?

W zasadzie jest tu pełna dowolność. Wszystko zależy od tego, do czego ich potrzebujesz. Jeśli chcesz wieszać hamak – słupki muszą być konstrukcyjne. Jeśli tylko dekoracje – mogą być nawet z tyczek bambusowych. Artykuł planowaliśmy napisać raczej o tych pierwszych, liczymy więc na to, że z tymi mniejszymi sobie poradzisz ;).

Drewno

Słupki drewniane mają w sobie wszystkie zalety drewna, ale podstawową ich wadą jest to, że muszą być dość grube, żeby utrzymać ciężar wspinających się na nie lub huśtających się dzieci, a czasem i dorosłych. Nie powiemy Ci dokładnie jaki wymiar powinien mieć słupek, bo to zależy od gatunku drewna i jego wysokości. Najlepiej dopytać o to w tartaku, w którym kupujemy drewno (lub konstruktora, jeśli mamy jakiegoś na stanie).

Najlepsza byłaby robinia akacjowa, która jest bardzo wytrzymała, można ją zamieścić bezpośrednio w ziemi i betonie, i tak powinna wytrzymać 50 lat. Są jednak dwa minusy – pierwszy to taki, że jest strasznie krzywa, ale może to Ci nie przeszkadza. Drugi – mimo, iż mamy tych drzew pod dostatkiem w Polsce, zdobycie drewna robinii w polskich tartakach graniczy z cudem. No, ale może Tobie się uda. Oczywiście można użyć każdego innego drewna, ale po pierwsze nie możesz go umieścić bezpośrednio w ziemi. Będziesz potrzebować metalowych stóp, zaraz do nich dojdziemy. Po drugie drewno trzeba zaimpregnować. Jeśli możemy coś podpowiedzieć – stosunkowo tanio można kupić słupy telegraficzne, już impregnowane.

Drewniane słupki nie muszą być okrągłe w przekroju. Można użyć krawędziaków lub nawet dwóch złączonych desek z drewna egzotycznego. W wielu przypadkach będzie to nawet wygodniejsze, bo
łatwiej przykręcić np. suwnicę do piasku do płaskiej ścianki krawędziaka.

Metal

Słupki mogą być również metalowe. Ważne, żeby były zabezpieczone przed rdzewieniem. Są na to dwie metody – malowanie farbą antykorozyjną lub cynkowanie. Malowanie trzeba raz na jakiś czas powtórzyć, nie powinno być to problematyczne. Bardziej trwałym sposobem jest cynkowanie. Nie musisz zajmować się tym sam – dostępne są gotowe ocynkowane słupki, na przykład słupki do mocowania znaków drogowych. Jeśli jednak potrzebujesz jakiegoś konkretnego wymiaru nie ma się co bać – wklepujesz w wyszukiwarce hasło „cynkowanie ogniowe” plus nazwę swojej miejscowości i bez trudno znajdziesz odpowiedni zakład. Możesz też kupić rurki ze stali nierdzewnej, ale to raczej nie jest najtańsze rozwiązanie. Cynkowania nie wymaga też aluminium, ale jest dość miękkie, więc tutaj również konieczna będzie konsultacja ze sprzedawcą (wrócimy do tego pod koniec artykułu).

I znów się powtórzę – metalowe słupki nie muszą być okrągłe w przekroju. Tu nawet mamy więcej możliwości, bo możemy użyć profili zamkniętych o przekroju kwadratowym czy prostokątnym, ale też teowników, dwuteowników czy ceowników. Wszystko zależne od tego, czego potrzebujesz.

Inne możliwości

Oczywiście sposobów na słupki jest o wiele więcej. Możesz użyć kratownicy do budowy scen, rur papierowych przeznaczonych do odlewania kolumn z betonu, tyczki bambusowe czy betonowe słupy latarni. A może wystarczy Ci kilka drzew, które rosną w Twoim ogrodzie. Pamiętaj tylko, aby ich za bardzo nie przeciążyć i nie pokaleczyć.

Słupki kupione i co dalej?

No jak to co? Musisz je zamontować! I teraz uwaga – jeśli w jakikolwiek sposób słupki będą obciążone, bo będziesz na nich coś wieszał lub na nie wchodził lub siadał na rozwieszonym hamaku itd., słupki muszą być dobrze zafundamentowane.

Fundament

Co to znaczy dobrze? Po pierwsze słupek powinien być zakopany w 1/3 swojej długości, ale betonowy fundament powinien sięgać poniżej strefy przemarzania (czyli powiedzmy min. 80 cm poniżej poziomu gruntu, na wschodzie kraju więcej). Wyjątkiem są niższe słupki, które stoją niezależnie od innych i nie przeszkadza nam to, że w czasie zimy będą sobie „wędrować” w górę i w dół. Słupy drewniane, ale tylko te z pierwszej klasy odporności (np. robinia, niektóre egzotyczne) mogą być fundamentowane bezpośrednio w betonie. Inne wymagają stopy metalowej, która będzie umieszczona w betonowym fundamencie. W marketach budowlanych dostępne są również stopy, które wbija się do ziemi bez fundamentowania. Sprawdzą się tylko przy najmniejszych słupkach, np. do drogowskazów, stacji pogodowej czy flagi.

Dodatki

Słupki zamontowane, teraz czas na dodatki. Tutaj oczywiście pełna dowolność – przeróżne haczyki (polecamy szczególnie haki oczkowe), dokręcone magnesy neodymowe, obejmy, liny i spinki zaciskowe. Wszystko w zależności od tego, co chcemy zrobić. Od tego zależy jak te elementy przymocujemy. Jeśli chcemy tylko powiesić rysunki dzieci wystarczy haczyk wkręcony do drewna, ale do hamaka potrzebna już będzie śruba z nakrętką (min. M8). Ale to też już pewnie temat na osobny artykuł…

Gdzie robić zakupy?

Na koniec jeszcze dwa zdania o tym, gdzie lepiej robić zakupy. Prawie wszystkie opisane tu elementy kupisz w markecie budowlanym, co jest dość wygodne, ale kosztowne. Może jak kupujesz dwa haki oczkowe to nie robi Ci różnicy czy zapłacisz 15 zł czy 1,5 zł, ale jeśli potrzebujesz więcej lepiej rozejrzeć się za sklepem z artykułami metalowymi. Podobnie jest z tartakiem czy sklepem z materiałami nieżelaznymi, ale też ze szkółkami roślin. Nie tylko kupisz taniej, ale jeszcze możesz doradzić się sprzedawcy. Jak pisaliśmy w poprzednim artykule z cyklu DIY – w takich sklepach pracują fachowcy, a często poza sprzedażą towarów zajmują się również różnymi usługami, które mogą być dla Ciebie przydatne.

A na koniec zupełnie nietypowy las słupków. Na sprężynach. Taki pomysł na instalację artystyczną do
zabawy. Zrobiliśmy kiedyś na konkurs. Więcej o projekcie tutaj.

Zdjęcie: Michał Rokita | pracownia k.